រីឯក្នុងពួកជំនុំនៅក្រុងអាន់ទីយ៉ូក នោះមានគ្រូអធិប្បាយ នឹងគ្រូបង្រៀនខ្លះ គឺបាណាបាស១ ស៊ីម្មានដែលហៅថា នីគើរ១ លូគាស ជាសាសន៍គីរេន១ ម៉ាន៉ាអេន ជាកូនចិញ្ចឹមជាមួយនឹងហេរ៉ូឌ ស្តេចអនុរាជ១ នឹងសុល១ កំពុងដែលអ្នកទាំងនោះធ្វើការងារ ថ្វាយព្រះអម្ចាស់ទាំងតម នោះព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធមានបន្ទូលប្រាប់ថា ចូរញែកបាណាបាស នឹងសុលចេញឲ្យខ្ញុំ សំរាប់ការងារដែលខ្ញុំហៅគេឲ្យធ្វើ
១៣:១-២ ពេញក្នុងបទគម្ពីរកិច្ចការយើងបានឃើញថាភាពរីកចំរើននៃដំណឹងល្អ ហើយការលូតលាស់ នៃពួកជំនុំគឺជា កិច្ចការរបស់ព្រះយេស៊ូវដោយសារព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធរបស់ព្រះអង្គ ដែលធ្វើការតាមរយៈ ពួកសាវករបស់ព្រះអង្គ។ ព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធបានដឹកនាំ លោកពេត្រុសឲ្យបើកទ្វារនគរនៃព្រះដល់ ពួកសាសន៍ដទៃ ដោយការប្រកាសដំណឹងល្អនៅផ្ទះលោកកូនេលាស។ ពេលនេះ ព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធដឹកនាំ លោកប៉ុល និងលោកបាណាបាសឲ្យបានធ្វើដំណើរបេសកកម្មរបស់ពួកគាត់ជាលើកដំបូង។
នៅក្នុងជំពូកទី១១ យើងបានអានពីការដែលពួកជំនុំបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងក្រុងអាន់ទីយ៉ូកហើយថា លោកបាណាបាស ហើយនឹងប៉ុលបង្រៀនពួកគេអស់រយៈពេលមួយឆ្នាំ។ ពេលនេះ ពួកជំនុំបានកំពុងតែ ថ្វាយបង្គំព្រះយេស៊ូវព្រមទាំងតមអត់ផងដែរ ព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធដឹកនាំបានពួកគេ (ប្រហែលជាដោយសារ ហោរាណាម្នាក់ដែលនៅក្នុងចំណោមពួកហោរានៅក្នុងពួកជំនុំ)ដើម្បីនឹងញែកលោកបាណាបាសហើយនឹង ប៉ុលដោយឡែក។
ការដែល “ញែកដោយឡែក” ដោយព្រះជាម្ចាស់សម្រាប់បំណងព្រះហឫទ័យទ្រង់ការនេះដែលមានន័យថា “បរិសុទ្ធ”។ ព្រះបានរៀបចំកិច្ចការសម្រាប់លោកប៉ុលនិងបាណាបាសឲ្យបានធ្វើ ហើយព្រះអង្គត្រាស់ហៅ ពួកគេឲ្យបានត្រូវញែកដាច់ដោយឡែកសម្រាប់ធ្វើកិច្ចការទាំងអស់នោះ។ ព័ន្ធកិច្ចរបស់គ្រីស្ទានគឺជា កិច្ចការរបស់ព្រះជាម្ចាស់នៅក្នុងការដឹកនាំដោយព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធរបស់ព្រះអង្គដែលបានធ្វើតាមរយៈ ប្រជារាស្រ្តដែលព្រះបានត្រាស់ហៅហើយញែកដាច់ដោយឡែក។
ដូច្នេះ ក្រោយដែលបានតម ហើយអធិស្ឋាន ព្រមទាំងដាក់ដៃលើអ្នកទាំង២ នោះក៏បើកឲ្យគេទៅ។
១៣:៣ មុនពេលដែលលោកប៉ុលនិងបាណាបាសត្រូវបានចាត់ឲ្យចេញទៅធ្វើបេសកកម្មរបស់ពួកគាត់ ពួកជំនុំបានដាក់ដៃលើអ្នកទាំងពីរដើម្បីបង្ហាញថាពួកគេយល់ស្របថាព្រះទ្រង់បានត្រាស់ហៅពួកគាត់ឲ្យ បានធ្វើកិច្ចការនេះ ហើយបង្ហាញពីការគាំទ្ររបស់ពួកគេព្រមទាំងការសហការជាមួយនឹងបេសកជន (៦:៦; ១៤:២៦; ១ ធីម៉ូថេ ៥:២២; ២ ធីម៉ូថេ ១:៦; ហេព្រើរ ៦:២)។
ឯអ្នកទាំង២នោះ ក៏ចុះទៅដល់សេលើស៊ា ដោយព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធចាត់ឲ្យទៅ នៅទីនោះគេចុះសំពៅចេញទៅឯកោះគីប្រុស
១៣:៤ ទីកន្លែងដំបូងដែលបេសកជនចេញទៅនោះគឺកោះគីប្រុស ជាស្រុកកំណើតរបស់លោកបាណាបាស (៤:៣៦០។ ពួកគេបានដើរចំងាយ ២៥គីឡូម៉ែត្រពីអាន់ទីយ៉ូកទៅកំពង់ផែសេលើស៊ា ហើយក្រោយមក បានធ្វើដំណើរតាមសំពៅចំងាយ ២០៩ គីឡូម៉ែត្រទៅដល់សាឡាមីនដែលនៅភាគខាងកើតនេះ ឆ្នេរសមុទ្រ នៃដែនកោះគីប្រុស។ ការធ្វើដំណើរនោះមានរយៈពេលពីរថ្ងៃពីអាន់ទីយ៉ូកទៅសាឡាមីន។
ដល់សាឡាមីនហើយ គេក៏ផ្សាយព្រះបន្ទូល នៅក្នុងសាលាប្រជុំទាំងប៉ុន្មានរបស់ពួកសាសន៍យូដា មានទាំងយ៉ូហានជាអ្នកជំនួយដែរ
១៣:៥ គីប្រុសមានចំនួនសាសន៍យូដារស់នៅជាច្រើនហើយប៉ុលព្រមទាំងបាណាបាសចាប់ផ្តើមបេសកកម្ម នៅសាឡាមីនដោយការផ្សាយព្រះបន្ទូលនៅក្នុងសាលាប្រជុំ។ ការដែលចូលទៅក្នុងសាលាប្រជុំដើម្បី ផ្សាយដំណឹងល្អដល់ពួកសាសន៍យូដាដំបូងបំផុត នឹងប្រែជាទម្លាប់របស់ប៉ុលនៅក្នុងការធ្វើដំណើរបេសកកម្ម របស់គាត់ទាំងប៉ុន្មាន។
សាលាប្រជុំគឺជាទីកន្លែងដែលពួកសាសន៍យូដាប្រជុំគ្នាដើម្បីបង្ហាត់បង្រៀន អធិស្ឋាន ថ្វាយបង្គំ និងអានបទ គម្ពីរ។ ហើយក៏ជាទម្លាប់នៅក្នុងសាលាប្រជុំនៅក្នុងការដែលអញ្ជើញអ្នកណាម្នាក់ ដែលមានលទ្ធភាពនៅក្នុង ការបង្រៀនបទគម្ពីរឲ្យឡើងប្រកាសនៅក្នុងការប្រជុំគ្នាក្នុងថ្ងៃសប្ប័ទ។ ទម្លាប់នេះបានផ្តល់ឳកាសឲ្យ លោកបាណាបាស និងសុលក្នុងការផ្សាយដំណឹងល្អនៅក្នុងសាលាប្រជុំ (៩:២, ៩:២០; ១៣:៥, ១៣:១៤, ១៣:៤៣; ១៤:១; ១៥:២១; ១៧:១, ១៧:១០, ១៧:១៧; ១៨:៤, ១៨:៧, ១៨:១៩, ១៨:២៦; ១៩:៨; ២២:១៩; ២៤:១២; ២៦:១១)។
លោកយ៉ូហាន ម៉ាកុស បានធ្វើដំណើរជាមួយនឹងបាណាបាស ហើយនឹងសុលនៅក្នុង ការធ្វើដំណើរ បេសកកម្មនេះ។ គាត់បានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចនៅក្នុងការជួយដល់បេសកកម្ម ប៉ុន្តែសូមនឹកចាំថាមិនដូចជា លោកប៉ុលនិងបាណាបាសទេ (ខ២) គាត់មិនត្រូវបានត្រាស់ហៅឲ្យបាន ធ្វើកិច្ចការនេះនោះទេ។
កាលបានដើរកាត់កោះទៅត្រឹមប៉ាផុសហើយ នោះក៏ប្រទះនឹងសាសន៍យូដាម្នាក់ ដែលធ្វើជាគ្រូអាបធ្មប់ ជាហោរាក្លែងក្លាយ ឈ្មោះបារ-យេស៊ូវ
១៣:៦ ការបំពេញបេសកកម្មគឺពាសពេញកោះគីប្រុស។ នៅក្នុងប៉ាផុស ពួកគេបានជួបជាមួយ សាសន៍យូដា ម្នាក់ដែលជាគ្រូអាបធ្មប់។ ពួកសាសន៍យូដាត្រូវបានហាមឃាត់ពីការដែលធ្វើអំពើអាបធ្មប់ (ចោទិយកថា ១៨:១០-១១) ហើយថាមនុស្សនេះគឺជាហោរាក្លែងក្លាយដែលប្រកាសថាខ្លួនបាននាំ ដំណឹងមកពីព្រះប៉ុន្តែគឺជាការបោកបញ្ឆោត។ មនុស្សម្នាក់នោះមានឈ្មោះថា “បារ-យេស៊ូវ” ដែលមានន័យថា “កូនប្រុសរបស់យេស៊ូវ”។ សូមកត់សម្គាល់ថា ឈ្មោះ “យេស៊ូវ” មានប្រជាប្រិយភាព សម្រាប់ ពួកសាសន៍យូដាដោយព្រោះតែជាឈ្មោះនៅ ក្នុងភាសា ហេប្រឺ “យ៉ូស្វេ” នៅក្នុងព្រះគម្ពីរ សញ្ញាចាស់។
គ្រូនោះនៅជាមួយនឹងអ្នកដំណាងជាតិរ៉ូមម្នាក់ ឈ្មោះស៊ើគាស-ប៉ូល៉ូស ជាអ្នកឆ្លៀវឆ្លាត លោកក៏ហៅបាណាបាស នឹងសុលមក ដើម្បីចង់ស្តាប់ព្រះបន្ទូល
១៣:៧ អ្នកដំណាងជាតិរ៉ូម គឺមានការទទួលខុសត្រូវក្នុងការត្រួតត្រានៅទីតាំងខេត្តតូចៗ ដែលមានសេចក្តីសុខសាន្តមិនត្រូវការឲ្យមានទាហានការពារ។ គ្រូអាបធ្មប់ហើយជាហោរាក្លែងក្លាយ បានទទួលការងារពីអ្នកតំណាងជាតិរ៉ូម ប្រហែលជាដោយការបោកបញ្ឆោតគាត់ ហើយឲ្យបានគិតថា គាត់ (អេលីម៉ាស) ពិតជាមានអំណាចខាងវិញ្ញាណមែន។ ប៉ុន្តែពេលនេះ លោក ស៊ើគាស-ប៉ូល៉ូស ចង់បានដឹងពីសេចក្តី ដែលបាណាបាសនិងសុលកំពុងតែប្រកាសនៅក្នុងសាលាប្រជុំនៅប៉ាផុស។ លោកលូការៀបរាប់ពី លោកនោះថា “ជាអ្នកឆ្លៀវឆ្លាត” ដោយព្រោះតែគាត់ចង់ស្តាប់ឮដំណឹងល្អ។
តែអេលីម៉ាស ជាគ្រូអាបធ្មប់នោះ (ដ្បិតឈ្មោះនោះប្រែមកដូច្នេះ) ក៏តាំងខ្លួនទាស់នឹងគេ ដើម្បីបង្វែរលោកមិនឲ្យជឿ
១៣:៨ អាបធ្មប់ និងហោរាក្លែងក្លាយនេះបានដឹងថា បើអ្នកតំណាងជាតិបានឮការពិតនៃព្រះបន្ទូល របស់ព្រះ គាត់នឹងបាត់បង់តំណែងរបស់គាត់។ ដូច្នេះ គាត់ប្រឆាំងប៉ូលនិងបាណាបាស។
តែសុលដែលហៅថា ប៉ុលដែរ គាត់បានពេញជាព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ ក៏សំឡឹងមើលទៅគ្រូនោះ ដោយនិយាយថា 10នែ មនុស្សដែលពេញដោយកិច្ចកល នឹងសេចក្ដីល្បិចគ្រប់យ៉ាង ជាកូននៃអារក្ស ហើយជាខ្មាំងសត្រូវ ដល់គ្រប់ទាំងសេចក្ដីសុចរិតអើយ តើមិនព្រមឈប់បង្ខូចផ្លូវត្រង់របស់ព្រះអម្ចាស់ទេឬអី
១៣:៩-១០ ដូចជាស៊ីម៉ូនម៉ាហ្គាសនៅក្នុងស្រុកសាម៉ារីដែរ អេលីម៉ាសត្រូវបានទទួលនូវការស្តីបន្ទោស យ៉ាងខ្លាំងពីសាវ័ក (៨:១៨-២៣)។ លោកប៉ុលបានប្រឆាំងទាស់ជាមួយនឹងអេលីម៉ាសយ៉ាងខ្លាំង ដោយព្រោះកិច្ចការដែលគាត់ធ្វើទាស់នឹងដំណឹងល្អ។
លោលប៉ុលគឺ “ពេញជាព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ” ។ អេលីម៉ាសគឺ “ពេញដោយកិច្ចកល នឹងសេចក្ដីល្បិច គ្រប់យ៉ាង”។ ការទាស់របស់អេលីម៉ាសចំពោះបេសកជន ហើយនឹងសេចក្តីជំនឿគ្រីស្ទានគឺជា ការប្រឆាំង ជាមួយនឹងផែនការណ៏របស់ព្រះព្រមទាំងបង្ខូចសេចក្តីពិត។ ដូច្នេះហើយ គាត់ត្រូវតែ “បញ្ឈប់ការបង្ខូចផ្លូវ ត្រង់នៃព្រះអម្ចាស់” តទៅទៀត ដែលមានន័យថាគាត់ត្រូវតែឈប់បោកប្រាស់មនុស្ស ហើយឈប់ទាស់ ជាមួយនឹងដំណឹងល្អ។
សូមកត់សម្គាល់ថា ជាលើកដំបូងដែលលោកលូកាប្រាប់យើងទាំងអស់គ្នាថាសុលក៏ត្រូវបានហៅថា “ប៉ុល”។ ទាំងឈ្មោះសាសន៍យូដា (សុល) និងឈ្មោះជាសាសន៍រ៉ូមរបស់គាត់ (ប៉ុល) តាំងពីកំណើតរបស់គាត់មក។
ក្មេងប្រុសសាសន៍យូដាត្រូវបានដាក់ឈ្មោះដោយឪពុករបស់ពួកគេពេលដែលកើតមក។ សុលជា អ្នកដែលកើតពីអំបូរបេនយ៉ាមីន ដូច្នេះហើយឪពុករបស់គាត់បានដាក់ឈ្មោះគាត់តាមឈ្មោះស្តេចរបស់ អ៊ីស្រាអែល ដែលបានមកពីអំបូរបេនយ៉ាមីនដូចគ្នាដែរ (ភីលីព ៣:៥)។ ប៉ុន្តែគាត់ក៏បានកើតមកជា សញ្ញាតិរ៉ូមាំងផងដែរគឺដោយព្រោះតែគាត់បានកើតនៅក្នុងស្រុកតើស៊ុស (កិច្ចការ ២២:២៨)។ មនុស្សគ្រប់គ្នាដែលកើតនៅក្នុងស្រុកតើសុសត្រូវបានផ្តល់អភ័យឯកសិទ្ធក្នុងការទទួលបានសញ្ជាតិរ៉ូម៉ាំងហើយគ្រប់គ្នាដែលមានសញ្ជាតិរ៉ូម៉ាំងត្រូវតែមានឈ្មោះសាសន៍រ៉ូម៉ាំង។ ដូច្នេះហើយ សុលក៏ត្រូវបានផ្តល់ឲ្យមានឈ្មោះរ៉ូមាំង គឺ ប៉ុល ដែលមានន័យថា “តូច”។
ក្នុងនាមជាសាសន៍យូដាម្នាក់ និងជាពលរដ្ឋសញ្ជាតិរ៉ូម៉ាំងម្នាក់ពីកំណើត គាត់មានឈ្មោះទាំងពីរ ពីកំណើតមក។ យ៉ាងណាម៉ិញ វាសំខាន់ណាស់ដែលគាត់ទើបតែចាប់ផ្តើមប្រើឈ្មោះ ដែលជា សញ្ជាតិរ៉ូមាំងរបស់គាត់ (ប៉ុល) ពេលដែលព័ន្ធកិច្ចរបស់គាត់ទៅកាន់សាសន៍ដទៃបានចាប់ផ្តើម។ នេះជាហេតុផលដែលបង្ហាញថា ពេញក្នុងបទគម្ពីរកិច្ចការផ្សេងទៀតនោះ លោកលូកានឹងហៅគាត់ថា “ប៉ុល”។
មើល ឥឡូវនេះ ព្រះហស្តនៃព្រះអម្ចាស់បានមកលើឯងហើយ ឯងនឹងត្រូវខ្វាក់ភ្នែក មើលមិនឃើញពន្លឺថ្ងៃជាយូរបន្តិច នោះស្រាប់តែភ្នែករបស់គ្រូនោះបានទៅជាព្រិលៗ ហើយងងឹតសូន្យទៅ រួចក៏ដើរវិលវល់រកអ្នកណាឲ្យដឹកដៃ
១៣:១១ លោកប៉ុលប្រកាសថា ដោយព្រះហស្តនៃព្រះអម្ចាស់នោះអេលីម៉ាសនឹងត្រូវខ្វាក់ភ្នែក។ សេចក្តីខ្វាក់នេះគឺជាការជំនុំជម្រះពីព្រះ។ យ៉ាងណាម៉ិញ ការខ្វាក់នេះគឺជាបណ្តោះអាសន្នតែប៉ុណ្ណោះ (“ជាយូរបន្តិច”) ដែលមានន័យថាអេលីម៉ាសនៅតែមានឳកាសនៅក្នុងការធ្វើការប្រែចិត្ត។
កាលលោកដំណាងជាតិឃើញការដែលកើតមកដូច្នោះ នោះក៏ជឿ ព្រមទាំងមានសេចក្ដីអស្ចារ្យក្នុងចិត្ត អំពីសេចក្ដីបង្រៀនរបស់ព្រះអម្ចាស់ផង។
១៣:១២ ស៊ើគាស-ប៉ូល៉ូស ជាអ្នកតំណាងជាតិបានឃើញពីព្រះចេស្តារបស់ព្រះយេស៊ូវដែលបានធ្វើឲ្យ អេលីម៉ាសទៅជាខ្វាក់ ហើយគាត់បានស្តាប់ឮសេចក្តីបង្រៀនរបស់ព្រះយេស៊ូវពីលោកប៉ុល និង លោកបាណាបាស។ គាត់មានសេចក្តីអស្ចារ្យ ហើយគាត់បានជឿលើព្រះយេស៊ូវ។ សាសន៍រ៉ូម៉ាំងម្នាក់នេះ បានឆ្លើយតបជាមួយនឹង សេចក្តីបង្រៀនពីព្រះយេស៊ូវ ប៉ុន្តែអេលីម៉ាស ជាសាសន៍យូដាបានតាំងខ្លួនថា ដូចជាមានអំណាចខាងវិញ្ញាណ ហើយបានទាស់ជាមួយនឹងសេចក្តីបង្រៀននោះវិញ។ ការនេះគឺជាអ្វីដែល តែងតែកើតមានឡើងនៅក្នុង ការធ្វើដំណើរបេសកកម្មរបស់លោកប៉ុល។ មានពួកសាសន៍យូដាជាច្រើន ដែលនឹងទាស់ប្រឆាំង ហើយបៀតបៀនគាត់ ប៉ុន្តែមានសាសន៍ដទៃជាច្រើននឹងបានចូលមកក្នុង សេចក្តីជំនឿលើព្រះយេស៊ូវវិញ។
ប៉ុល នឹងពួកគូកនគាត់ ក៏ចុះសំពៅចេញពីប៉ាផុស ទៅដល់ពើកា នៅស្រុកប៉ាមភីលា ឯយ៉ូហាន គាត់បែកពីគេ ត្រឡប់ទៅឯក្រុងយេរូសាឡិមវិញ
១៣:១៣ បេសកជនទាំងបីនាក់បានចាកចេញពីកោះគីប្រុសហើយបានជិះទូកទៅកាន់ពើកា។ ពីពើកាពួកគេបានធ្វើដំណើរម្ភៃគីឡូម៉ែត្រតាមផ្លូវគោកនៅក្នុងដែនស្រុក ប៉ាមភីលា (ដែលជាប៉ែកខាងត្បូងនៃ ប្រទេសទួគីកណ្តាល)។
គ្រាដែលពួកបេសកជនធ្វើដំណើរនៅក្នុងស្រុកប៉ាមភីលា យ៉ូហាន ម៉ាកុសបានបែកចេញពីពួកគាត់។ លោកលូកាមិនបានប្រាប់យើងថាហេតុអ្វីបានជាគាត់បែកចេញនោះឡើយ។ ប្រហែលជាដោយព្រោះតែ ការនឿយហត់ នឹកផ្ទះ កម្មវិធីនៅក្នុងក្រុងយេរូសាឡិមដែលគាត់ត្រូវចូលរួម,ឬភ័យខ្លាចចំពោះការលំបាក ឬ ការធ្វើដំណើរដ៏គ្រោះថ្នាក់ដែលនៅខាងមុខ (សូមមើលការបកស្រាយ ខ១៤)។ មិនថាជាហេតុផលណាមួយ នោះឡើយ ក្រោយមកលោកប៉ុលគាត់បានបដិសេធមិនព្រមនាំយកម៉ាកុសឲ្យទៅជាមួយក្នុងការធ្វើដំណើរ បេសកកម្មបន្ទាប់ទៀតឡើយ ហើយការនេះបានធ្វើឲ្យមានការទាស់ទែងរវាងប៉ុលនិងបាណាបាស (១៥:៣៧-៣៨)។
តែគេចេញពីពើកា ដើរកាត់ទៅឯអាន់ទីយ៉ូក នៅស្រុកពីស៊ីឌា ក៏ចូលទៅអង្គុយក្នុងសាលាប្រជុំ នៅថ្ងៃឈប់សំរាក
១៣:១៤ ការធ្វើដំណើរពីពើកាទៅកាន់អាន់ទីយ៉ូកនេះនៅក្នុងស្រុកពីស៊ីឌាមានការនឿយហត់ និងគ្រោះថ្នាក់។ ការធ្វើដំណើរថ្មើរជើងមានចំងាយ ១៦០ គីឡូម៉ែត្រតាមដងភ្នំ ដែលអាចនឹងមាន ចោរប្លន់តែងតែវាយប្រហារដល់ពួកអ្នកដែលធ្វើដំណើរ។ ព្រះបានការពារដល់បេសកជនរបស់ព្រះអង្គ ហើយពួកគេបានទៅដល់អាន់ទីយ៉ូកដោយសុវត្ថិភាពនៅក្នុង ស្រុកពីស៊ីឌា។ ម្តងទៀត លោកប៉ុលចាប់ផ្តើម ដោយការចូលទៅក្នុងសាលាប្រជុំនៅក្នុងថ្ងៃឈប់សម្រាក។ សូមចំណាំថាអាន់ទីយ៉ូកនៅក្នុងស្រុក ពីស៊ីឌាមិនមែនដូចជាអាន់ទីយ៉ូក (នៅក្នុងស្រុកស៊ីរី) ជាកន្លែងដែលពួកជំនុំដែលបានចាត់លោកប៉ុល និងបាណាបាសស្ថិតនៅនោះឡើយ។
ក្រោយការដែលអានមើលក្រិត្យវិន័យ នឹងគម្ពីរពួកហោរាហើយ នោះមេសាលាក៏ប្រើមនុស្ស ឲ្យទៅប្រាប់ថា បងប្អូនអើយ បើមានសេចក្ដីអ្វីនឹងទូន្មានដល់ពួកជន នោះសូមបងប្អូនមានប្រសាសន៍ចុះ។
១៣:១៥ នៅក្នុងសាលាប្រជុំនៅសតវត្សទីមួយការប្រជុំតែងតែចាប់ផ្តើមដោយការប្រកាសពី שָׁמַע (ជាពាក្យនៅក្នុងភាសាហេប្រឺសម្រាប់ “ចូរស្តាប់) ដែលជាការអានពី ចោទិយកថា ៦:៤-៩, ១១:១៣-២១ និងជនគណនា ១៥:៣៧-៤១។ បន្ទាប់សេចក្តីអធិស្ឋាន ហើយក្រោយមកអានពីក្រិត្យវិន័យ (បទគម្ពីរទាំងប្រាំដំបូងនៅក្នុង ព្រះគម្ពីរសញ្ញាចាស់) និងសេចក្តីទំនាយ។ បន្ទាប់មក គ្រូម្នាក់ដែលទទួលបានការបង្ហាត់បង្រៀន នៅក្នុងបទគម្ពីរនឹងត្រូវបានហៅឲ្យនិយាយលើប្រធានបទ ដែលទាក់ទងជាមួយនឹងសេចក្តីដែលបានអាន ដែលនៅត្រង់នេះត្រូវបានហៅថា “សេចក្តីទូន្មាន” ។
លោកប៉ុល និងបាណាបាសប្រហែលជាបានណែនាំពីខ្លួនពួកគេនៅក្នុងសាលាប្រជុំដល់ពួកអ្នកដឹកនាំ ដូច្នេះហើយបានជាពួកគេបានដឹងថាប៉ុលជាគ្រូម្នាក់ដែលទទួលបានការបង្ហាត់បង្រៀនក្រោមការបង្រៀនរបស់លោកកាម៉េលាល,ដូច្នេះហើយគេបានអញ្ជើញគាត់ឲ្យឡើងនិយាយ។ លោកប៉ុលបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច នៅក្នុងការប្រកាសដំណឹងល្អគ្រប់ទីកន្លែងដែលគាត់ត្រូវបានផ្តល់ឲ្យមានឳកាស។
លំដាប់នោះ ប៉ុលក៏ក្រោកឡើង ធ្វើគ្រឿងសំគាល់នឹងដៃ និយាយថា ពួកសាសន៍អ៊ីស្រាអែល នឹងអស់អ្នកដែលកោតខ្លាចដល់ព្រះអើយ សូមស្តាប់ចុះ
១៣:១៦ ជាលើកដំបូងបង្អស់ លោកលូកាបានកត់ត្រាពីសេចក្តីបង្រៀនដែលបង្រៀនដោយប៉ុល។ ថ្ងៃនោះគឺជាថ្ងៃសប្ប័ទ ទីកន្លែងគឺនៅក្នុងសាលាប្រជុំ ហើយពួកអ្នកដែលស្តាប់នោះគឺភាគច្រើនជាសាសន៍ យូដា (ហើយមានសាសន៍ដទៃខ្លះ “ដែលកោតខ្លាចដល់ព្រះ” សូមមើលការបក ស្រាយក្នុង ១០:២)។ ប្រធានបទនោះគឺថា “ព្រះបានបង្កើតឲ្យមានព្រះអង្គសង្រ្គោះមួយអង្គដល់ អ៊ីស្រាអែល គឺព្រះយេស៊ូវ ដូចដែលទ្រង់បានសន្យា (ខ២៣)។ លោកប៉ុលចង់ឲ្យពួកសាសន៍យូដា បានដឹងថា សេចក្តីជំនឿគ្រីស្ទានគឺមិនមែនជាសាសនាមួយថ្មីនោះឡើយ ប៉ុន្តែគឺជាកាសម្រេចពី សេចក្តីប្រកាស និងសេចក្តីសន្យារបស់ព្រះជាម្ចាស់នៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាចាស់វិញ។
ព្រះនៃសាសន៍អ៊ីស្រាអែលយើងនេះ ទ្រង់បានរើសពួកឰយុកោយើងរាល់គ្នា ក៏លើកដំកើងសាសន៍យើង ក្នុងកាលដែលគេអាស្រ័យនៅស្រុកអេស៊ីព្ទនៅឡើយ រួចទ្រង់នាំគេចេញពីស្រុកនោះ ដោយព្រះហស្តដ៏មានព្រះចេស្តា
១៣:១៧ លោកប៉ុលបានចាប់ផ្តើមសេចក្ដីទូន្មានរបស់គាត់ ដោយការសង្ខេបនូវប្រវត្តិសាស្រ្ត របស់អ៊ីស្រាអែល។ ចំនុចសំខាន់នោះគឺថា ព្រះទ្រង់មានផែនការណ៍មួយសម្រាប់អ៊ីស្រាអែលតាំងពីដើម ដំបូងមក ហើយថាព្រះអង្គកំពុងសម្រេចគ្រប់សព្វគ្រប់ដែលទ្រង់បានគ្រោងទុកតាំងពីមុនមក។
កាលពីដំបូងបំផុត ព្រះបានជ្រើសរើស “ពួកឰយុកោ” នៃសាសន៍អ៊ីស្រាអែល ដូចជា លោកអ័ប្រាហាំ អ៊ីសាក់ និង យ៉ាកុបហើយនឹងកូនចៅទាំង១២នាក់របស់ពួកគាត់ ។ យើងអានអំពីការនេះនៅក្នុងបទគម្ពីរ លោកុប្បត្តិ។ ក្រោយមក ព្រះបាន “លើកដំកើងសាស” ដោយការបណ្តាលឲ្យគេបានចម្រើនឡើងជាច្រើន កាលដែលពួកគេនៅក្នុងទឹកដីប្រទេសអេស៊ីព្ទឡើយ (និក្ខមនំ ១:៧)។ ក្រោយការនេះ ព្រះបានដឹកនាំពួកគេ ចេញពីភាពជាទាសករក្នុងប្រទេសអេស៊ីព្ទដោយព្រះចេស្តារបស់ព្រះអង្គ (“ដោយព្រះហស្តដ៏មាន ព្រះចេស្តា”)។ យើងអានអំពីព្រឹត្តិការណ៍នេះនៅក្នុងបទគម្ពីរនិក្ខមនំ។
ហើយទ្រង់បានទ្រាំទ្រនឹងកិរិយារបស់គេ នៅទីរហោស្ថាន ក្នុងរវាងប្រហែលជា៤០ឆ្នាំ
១៣:១៨ ការពិតដែលថា ព្រះ “បានទ្រាំទ្រនឹងកិរិយារបស់គេ” អស់រយៈពេលសែសិបឆ្នាំបង្ហាញថា ព្រះទ្រង់ស្មោះត្រង់ទោះបីជាអ៊ីស្រាអែលខ្វះសេចក្តីជំនឿក៏ដោយ។ ពួកគេមិនព្រមចូលទៅក្នុងទឹកដី សន្យាដោយព្រោះតែការភ័យខ្លាចនិងការដែលមិនជឿរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែព្រះនៅតែបន្តដឹកនាំពួកគេ ការពារ ហើយផ្គត់ផ្គង់ឲ្យពួកគេនៅក្នុងទីរហោស្ថានដដែល។
ក្រោយដែលទ្រង់បានបំផ្លាញសាសន៍ទាំង៧នគរនៅស្រុកកាណាន នោះក៏ចែកស្រុករបស់គេដល់ពួកឰយុកោយើងដោយចាប់ឆ្នោត
១៣:១៩ ព្រះបាននាំប្រជារាស្រ្តរបស់ព្រះអង្គឲ្យបានចូលទៅក្នុងទឹកដីសន្យា ហើយបានប្រានឲ្យពួកគេ មានជ័យជំនះលើជាតិសាសន៍ទាំងប្រាំពីរដែលរស់នៅលើទឹកដីនោះ (ចោទិយកថា ៧:១)។ ទោះបីជាជាតិសាសន៍ទាំងនេះមានគ្នាច្រើនជាងហើយមានកម្លាំងខ្លាំងជាងអ៊ីស្រាអែលក៏ដោយ ព្រះបានប្រទានទឹកដីដល់រាស្រ្តរបស់ព្រះអង្គដូចដែលទ្រង់បានសន្យាជាមួយនឹងពួកឰយុកោរបស់ពួកគេ។
ក្រោយការទាំងនោះមក ទ្រង់ប្រទានឲ្យមានចៅហ្វាយក្នុងរវាងប្រហែលជា៤៥០ឆ្នាំ ដរាបដល់គ្រាហោរាសាំយូអែល
១៣:២០ អស់រយៈពេល៤៥០ឆ្នាំចាប់តាំងពីពេលវេលាដែលលោកយ៉ាកុប ហើយនឹងគ្រួសាររបស់គាត់ បានចូលទៅក្នុងទឹកដីអេស៊ីព្ទ រហូតដល់ពេលដែលអ៊ីស្រាអែល កាន់កាប់ទឹកដីសន្យាក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោកយ៉ូស្វេ។ រួមទាំងរយៈពេល ៤០០ ឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេសអេស៊ីព្ទ រយៈពេល ៤០ ឆ្នាំនៅក្នុងទីរហោស្ថាន និងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំនៅក្នុងការវាយកាន់កាប់ទឹកដីសន្យា។ ក្រោយពេលនោះមកព្រះបានប្រទានឲ្យមាន ពួកចៅហ្វាយនៅក្នុងការដឹកនាំពួកគេ។
នោះគេសូមឲ្យមានស្តេច រួចព្រះទ្រង់តាំងសូល ជាបុត្រគីស ក្នុងពូជអំបូរបេនយ៉ាមីន ឲ្យធ្វើជាស្តេចលើគេ នៅរវាង៤០ឆ្នាំ
១៣:២១ ព្រះបានប្រទានឲ្យមានពួកចៅហ្វាយលើអ៊ីស្រាអែល ប៉ុន្តែពួកគេចង់បានស្តេចមួយអង្គ ដូចជាជាតិសាសន៍ផ្សេងទៀតដែរ។ ដូច្នេះហើយ ព្រះបានប្រទានសូលឲ្យបានធ្វើជាស្តេចដំបូង របស់ពួកគេ។
កាលដកស្តេចនោះចេញហើយ នោះទ្រង់លើកដាវីឌតាំងឡើងជាស្តេចវិញ ក៏ធ្វើបន្ទាល់ពីស្តេចដាវីឌថា «អញរកបានដាវីឌ កូនអ៊ីសាយ ជាទីគាប់ចិត្តដល់អញ ដែលនឹងធ្វើតាមចិត្តអញគ្រប់ជំពូក»
១៣:២២ ព្រះបានដកស្តេចសូលចេញដោយព្រោះតែការមិនស្តាប់បង្គាប់របស់គាត់ ហើយបានលើក ដាវីឌតាំងឡើងជាស្តេចទីពីររបស់អ៊ីស្រាអែល។ ព្រះបានរៀបរាប់ពីដាវីឌថា “ជាទីគាប់ចិត្តដល់អញ ដែលនឹងធ្វើតាមចិត្តអញគ្រប់ជំពូក” (១ សាំយ៉ូអែល ១៣:១៤)។ ស្តេចសូលមិនបានស្តាប់តាមព្រះ ប៉ុន្តែ ស្តេចដាវីឌជានិមិត្តរូបនៃស្តេចដ៏ល្អឥតខ្ចោះរបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលព្រះទ្រង់នឹងសម្រេចតាមបំណងព្រះទ័យ ព្រះអង្គ។
នៅក្នុងផ្នែកទីមួយនៃសេចក្តីប្រកាសរបស់គាត់ លោកប៉ុលបានបញ្ជាក់ពីសេចក្ដីសប្បុរស នឹងសេចក្ដីមេត្តាករុណានៃព្រះចំពោះអ៊ីស្រាអែល។
-
ទ្រង់បានរើសពួកឰយុកោយើងរាល់គ្នា (ខ១៧)
-
ព្រះបានលើកដំកើងសាសន៍យើង ក្នុងកាលដែលគេអាស្រ័យនៅស្រុកអេស៊ីព្ទ (ខ១៧)
-
ព្រះបាននាំគេចេញពីប្រទេសអេស៊ីព្ទ (ខ១៧)។
-
ទ្រង់បានទ្រាំទ្រនឹងកិរិយារបស់គេ នៅទីរហោស្ថាន (ខ១៨)។
-
ព្រះបានប្រទានទឹកដីសន្យាជាមរដកដល់គេ (ខ១៩)។
-
ទ្រង់ប្រទានឲ្យមានចៅហ្វាយ (ខ២០)។
-
ទ្រង់តាំងសូលឲ្យធ្វើជាស្តេចលើគេ (ខ២១)។
-
ទ្រង់លើកដាវីឌតាំងឡើងជាស្តេច (ខ២២)។
ព្រះតែងតែមានផែនការណ៍ ដែលព្រះអង្គបានធ្វើការតាមរយៈប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់អ៊ីស្រាអែល អស់រយៈជាច្រើនសតវត្សរ៍ ដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាចាស់។ ផែនការណ៍ទាំងនោះ បានឈានដល់ចំណុចកំពូល នៅក្នុងការយាងមករបស់ព្រះគ្រីស្ទដែលជាព្រះអង្គសង្រ្គោះ។
គឺពីព្រះវង្សាស្តេចនោះហើយ ដែលព្រះបានបង្កើតព្រះអង្គសង្គ្រោះ១អង្គ ដល់សាសន៍អ៊ីស្រាអែល តាមសេចក្ដីសន្យា គឺជាព្រះយេស៊ូវ
១៣:២៣ វាគឺតាមរយៈវង្សានុវង្សរបស់ស្តេចដាវីឌដែលព្រះបានសម្រេចសេចក្តីសន្យារបស់ព្រះអង្គនៅក្នុង ការចាត់ព្រះអង្គសង្រ្គោះមួយអង្គឲ្យទៅអ៊ីស្រាអែល (អេសាយ ជំពូក ១១និង១២)។ ពូជពង្សមួយនោះគឺជា ព្រះយេស៊ូវ។
តែមុនដែលទ្រង់យាងមក នោះលោកយ៉ូហានបានប្រកាសប្រាប់ពីបុណ្យជ្រមុជទឹក ខាងឯការប្រែចិត្ត ដល់សាសន៍អ៊ីស្រាអែលទាំងអស់គ្នាជាស្រេចហើយ កាលលោកយ៉ូហានកំពុងតែធ្វើសំរេចការងារ នោះលោកមានប្រសាសន៍ថា តើអ្នករាល់គ្នាស្មានថា ខ្ញុំជាអ្នកណា ខ្ញុំមិនមែនជាព្រះអង្គនោះទេ តែមើល ព្រះអង្គនោះយាងមកក្រោយខ្ញុំ ខ្ញុំមិនគួរនឹងស្រាយខ្សែសុព័ណ៌បាទទ្រង់ផង។
១៣:២៤ លោកយ៉ូហានបាប់ទីស្ទបានរៀបចំផ្លូវថ្វាយព្រះយេស៊ូវដោយការប្រកាសប្រាប់ដល់ប្រជារាស្រ្ត អ៊ីស្រាអែលទាំងអស់ឲ្យបានទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹក ដើម្បីបង្ហាញថាពួកគេបានវិលត្រឡប់ពីអំពើបាបមករក ព្រះជាម្ចាស់វិញ។
ឱបងប្អូន ជាកូនចៅពូជអ័ប្រាហាំ នឹងអស់អ្នកក្នុងពួកអ្នករាល់គ្នា ដែលកោតខ្លាចដល់ព្រះអើយ ទ្រង់បានផ្ញើព្រះបន្ទូលពីសេចក្ដីសង្គ្រោះនេះ មកដល់អ្នករាល់គ្នា
១៣:២៦ ព្រះបានចាត់ព្រះយេស៊ូវឲ្យមកក្នុងពិភពលោកឲ្យបានធ្វើជាព្រះអង្គសង្រ្គោះដល់អស់អ្នកដែលទុកចិត្តលើព្រះអង្គ។ ព្រះបានចាត់ដំណឹងពីសេចក្តីសង្រ្គោះដល់អ៊ីស្រាអែល (“កូនចៅពូជ អ័ប្រាហាំ”) ហើយអស់អ្នកដែលថ្វាយបង្គំដល់ព្រះដ៏ពិតតែមួយ (“ពួកអ្នករាល់គ្នាដែលកោតខ្លាច ដល់ព្រះ”)។
បន្ទាប់មកលោកប៉ុល ផ្តោតសំខាន់លើព្រឹត្តិការណ៍ពីរសំខាន់ដែលនាំឲ្យមានសេចក្តីសង្រ្គោះ ការសុគតនិងការរស់ពីសុគតឡើងវិញរបស់ព្រះយេស៊ូវ (ខ២៧-៣១)។ គាត់បានបង្ហាញថា ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងពីរនោះគឺត្រូវបានបង្ហាញជាមុនដោយព្រះជាម្ចាស់នៅក្នុងបទគម្ពីរ ដូច្នេះហើយការនោះបានសម្រេចតាមសេចក្តីសន្យាដែលព្រះអង្គបានតាំងឡើង។
ដ្បិតដោយព្រោះពួកមនុស្សនៅក្រុងយេរូសាឡិម ព្រមទាំងពួកមេរបស់គេមិនបានស្គាល់ទ្រង់ទេ ក៏មិនបានយល់សេចក្ដីទំនាយរបស់ពួកហោរា ដែលគេមើលរាល់តែថ្ងៃឈប់សំរាកដែរ បានជាគេធ្វើសំរេចតាមសេចក្ដីទំនាយនោះឯង ដោយគេបានកាត់ទោសដល់ទ្រង់
១៣:២៧ លោកប៉ុលពន្យល់ពីការសុគតរបស់ព្រះយេស៊ូវកើតឡើងបែបជាយ៉ាងណា។ ពួកសាសន៍យូដា “មិនបានស្គាល់” ព្រះយេស៊ូវទេ។ ពួកគេបានបរាជ័យនៅក្នុងការដែលបានយល់ថា ព្រះយេស៊ូវគឺជា ព្រះអង្គសង្រ្គោះដែលព្រះបានចាត់ឲ្យមកសម្រេចតាមសេចក្តីសន្យារបស់ព្រះអង្គជាមួយនឹងពួកឰយុកោរបស់ពួកគេ។ ជាជាងទទួលស្គាល់ព្រះអង្គ ពួកអ្នកដឹកនាំរបស់ពួកគេបានចោទប្រកាន់ព្រះអង្គ ហើយបានកាត់ទោសទ្រង់ឲ្យស្លាប់។ ពួកគេបានបរាជ័យនៅក្នុងការស្វែងយល់ពីសេចក្តីទំនាយអំពី ព្រះយេស៊ូវទោះបីជាសេចក្តីទំនាយរបស់ពួកហោរាត្រូវបានអាននៅក្នុងសាលាប្រជុំជារៀងរាល់ថ្ងៃសប្ប័ទ ក៏ដោយ (២:២២-២៤, ៣:១៧, ៤:២៦-២៨) ដូច្នេះហើយបានជាពួកគេកាត់ទោសព្រះអង្គសង្រ្គោះ របស់ពួកគេ ដូចដែលបទគម្ពីរបានទាយថាពួកគេនឹងធ្វើយ៉ាងដូច្នោះមែន (អេសាយ ៥៣:៣; ទំនុកដំកើង ១១៨:២២)។
ហើយទោះបើគេរកហេតុអ្វីនឹងសំឡាប់ទ្រង់មិនបានក៏ដោយ គង់តែគេសូមអង្វរដល់លោកពីឡាត់ ឲ្យបានសំឡាប់ទ្រង់ដែរ
១៣:២៨ ពួកអ្នកដឹកនាំសាសន៍យូដាមិនបានរកឃើញថាព្រះយេស៊ូវមានកំហុសនោះឡើយ ដោយព្រោះតែព្រះអង្គគ្មានបាបសោះឡើយហើយជាព្រះដ៏សុចរិតយ៉ាងអស្ចារ្យ។ យ៉ាងណាម៉ិញ ពួកគេនៅតែសូមអង្វរដល់លោកពីឡាត់ឲ្យបានសម្លាប់ទ្រង់ដដែល។
ក្រោយដែលគេធ្វើសំរេចគ្រប់សេចក្ដី ដែលចែងទុកពីទ្រង់រួចហើយ នោះគេក៏យកទ្រង់ចុះពីឈើឆ្កាងមកបញ្ចុះក្នុងផ្នូរ
១៣:២៩ ការដាក់ទោសស្លាប់លើព្រះយេស៊ូវគឺជាការសម្រេចសេចក្តីដែលពួកហោរាបានកត់ត្រាទុកជា មុនអំពីព្រះអង្គ។ ពួកហោរាបានកត់ត្រាអំពីការសុគតរបស់ព្រះគ្រីស្ទនៅលើឈើឆ្កាងអស់រយៈពេលជាច្រើន សតវត្សរ៍មុនពេលដែលរបៀបនាំការប្រហារជីវិតនេះត្រូវបានបង្កើតឡើង (ទំនុកដំកើង ២២:១៤-១៨; ចោទិយកថា ២១:២២-២៣; អេសាយ ៥៣:៣-៥)។ ការបញ្ចុះសពព្រះយេស៊ូវនៅក្នុងផ្នូររបស់អ្នកមា នមួយនេះក៍មាននៅក្នុង សេចក្តីទំនាយដែរ (អេសាយ ៥៣:៩) ទោះបើយោងតាមទម្លាប់របស់សាសន៍រ៉ូម៉ាំង ថាអស់ទាំងខ្មោចរបស់អ្នកដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយការឆ្កាងត្រូវបោះទៅក្នុងរណ្តៅជាមួយគ្នាក៏ដោយ។
តែព្រះបានប្រោសឲ្យទ្រង់មានព្រះជន្មរស់ពីស្លាប់ឡើងវិញ
១៣:៣០ ចំនុចកំពូលនៃសេចក្តីប្រកាសរបស់លោកប៉ុលនោះគឺជាការរស់ពីសុគតឡើងវិញរបស់ ព្រះយេស៊ូវ។ ការនោះគឺជាផែនការណ៍របស់ព្រះក្រោយពេលដែលព្រះយេស៊ូវសុគតសម្រាប់អំពើបាប របស់មនុស្សលោកដែលព្រះអង្គនឹងបានប្រោសព្រះអង្គឲ្យរស់ពីសុគតឡើងវិញ។ ដោយសារ ការរស់ពីសុគតឡើងវិញរបស់ព្រះយេស៊ូវ ព្រះបានបង្ហាញថាព្រះយេស៊ូវគឺជាព្រះគ្រីស្ទ (ទំនុកដំកើង ១៦:១០) ជាព្រះរាជបុត្រានៃព្រះ(រ៉ូម ១:៤);ជាស្តេចដែលមានព្រះជន្មរស់នៅអស់កល្បជានិច្ច (២ សាំយ៉ូអែល ៧:១៦; ១ ធីម៉ូថេ ១:១៧)។
ហើយទ្រង់លេចមក ឲ្យពួកអ្នកដែលបានឡើងពីស្រុកកាលីឡេ មកឯក្រុងយេរូសាឡិមជាមួយនឹងទ្រង់ បានឃើញជាយូរថ្ងៃ អ្នកទាំងនោះជាស្មរបន្ទាល់ពីទ្រង់ដល់ពួកជនទាំងឡាយ។
១៣:៣១ សេចក្តីជំនឿគ្រីស្ទានគឺជាការប្រកាសពីការពិតអំពីអ្វីដែលព្រះជាម្ចាស់បានធ្វើ។ ក្រោយពេល ដែលព្រះអង្គមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ ព្រះយេស៊ូវបានលេចមកឲ្យពួកសាវ័កបានឃើញជាពួកអ្នក ដែលបាននៅជាមួយនឹងព្រះអង្គនៅក្នុងស្រុកកាលីឡេនិងក្រុងយេរូសាឡិម (កិច្ចការ ១:៣)។ ដោយសារការនេះ ពួកគេបានប្រែជាស្មរបន្ទាល់ពីការពិតដែលថាព្រះយេស៊ូវបានរស់ពីសុគតឡើងវិញមែន។
យើងខ្ញុំក៏ប្រាប់ដំណឹងល្អនេះ ដល់អ្នករាល់គ្នា គឺជាសេចក្ដីសន្យា ដែលបានតាំងនឹងពួកឰយុកោយើងថា ព្រះបានធ្វើសំរេចតាមសេចក្ដីសន្យាទ្រង់ ដល់យើងជាពូជនៃពួកឰយុកោនោះហើយ ដោយទ្រង់បានប្រោសឲ្យព្រះយេស៊ូវមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ ដូចមានសេចក្ដីចែងទុកមក ក្នុងទំនុកដំកើងបទទី២ថា «ឯងជាកូនអញ អញបានបង្កើតឯងនៅថ្ងៃនេះ»
១៣:៣២-៣៣ ព្រះបានសន្យាជាមួយស្តេចដាវីឌថាមួយអង្គក្នុងវង្សហ្លួងរបស់ទ្រង់នឹងត្រូវបានតាំងឡើង ឲ្យបានធ្វើជាព្រះអង្គសង្រ្គោះ ដែលនឹងសោយរាជ្យអស់កល្បជានិច្ច។ សេចក្តីសន្យានេះបានសម្រេច ដោយសារការសុគតនិងការរស់ពីសុគតឡើងវិញរបស់ព្រះយេស៊ូវ។ លោកប៉ុលបានដកស្រង់ចេញពី បទគម្ពីរសញ្ញាចាស់ចំនួនបី (ទំនុកដំកើង ២:៧; អេសាយ ៥៥:៣; និងទំនុកដំកើង ១៦:១០) ដែលបានតាំងឡើងថា ដោយការប្រោសព្រះយេស៊ូវឲ្យបានរស់ឡើងវិញ ជាសេចក្តីសន្យារបស់ព្រះ ដែលបានសម្រេច។
ទំនុកដំកើង២ គឺនិយាយអំពីព្រះគ្រីស្ទ។ នៅក្នុងបទទំនុកដំកើងនេះ ព្រះទ្រង់មានព្រះបន្ទូលទៅកាន់ ព្រះគ្រីស្ទហើយបញ្ជាក់ថាព្រះអង្គគឺជាព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គ (“ឯងជាកូនអញ”)។ ព្រះយេស៊ូវគឺជា ព្រះរាជបុត្រានៃព្រះតាំងពីអស់កល្បរៀងមក ប៉ុន្តែនៅក្នុងខនេះ ពាក្យថា “ថ្ងៃនេះ” ប្រាប់យើងទាំងអស់ គ្នាថា ព្រះរាជបុត្រាក៏ត្រូវបាន “បង្កើតមក” នៅក្នុងពេលវេលាមួយដែលបានកំណត់ជាស្រេច។ តើការនេះ កើតឡើងក្នុងពេលណា? ចម្លើយនោះគឺថា នៅក្នុងថ្ងៃដែលព្រះអង្គមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ។ វាគឺ “ដោយព្រះអង្គមានព្រះជន្មរស់ពីស្លាប់ឡើងវិញ” ដែលព្រះបានប្រកាសពីព្រះយេស៊ូវថា ជាព្រះរាជបុត្រា ព្រះអង្គ (រ៉ូម ១:៤)។ សូមកត់សម្គាល់ថា វាគឺជាការ “ដោយទ្រង់បានប្រោសឲ្យព្រះយេស៊ូវមាន ព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ” ដែលបទទំនុក ដំកើងនេះត្រូវបានសម្រេច។ ដូច្នេះហើយ ព្រះយេស៊ូវគឺជា ព្រះរាជបុត្រានៃព្រះតាំងអំពីដើមក ប៉ុន្តែព្រះអង្គ ត្រូវបាន “បង្កើតឡើង” នៅក្នុងថ្ងៃនៃការរស់ពី សុគតឡើងវិញរបស់ព្រះអង្គ “ដើមដំបូង ជាកូនច្បងដែលបានរស់ពីស្លាប់ឡើងវិញ” (កូឡូស ១:១៨ គកស១៦)។
ហើយដែលព្រះបានប្រោសឲ្យទ្រង់មានព្រះជន្មរស់ពីស្លាប់ឡើងវិញ ដើម្បីមិនឲ្យទ្រង់ត្រឡប់ទៅឯសេចក្ដីពុករលួយទៀតឡើយ នោះទ្រង់មានបន្ទូលដូច្នេះថា «អញនឹងផ្តល់សេចក្ដីមេត្តាករុណាស្មោះត្រង់ ដែលឲ្យដល់ដាវីឌ ដល់ឯងរាល់គ្នាដែរ»
១៣:៣៤ ព្រះបានសន្យានឹងស្តេចដាវីឌថាទ្រង់នឹងតាំងពូជមួយដែលចេញពីវង្សហ្លួងទ្រង់គឺជាព្រះគ្រីស្ទ ដែលនឹងសោរាជ្យអស់កល្បជានិច្ចលើបល្ល័ង្ករបស់ស្តេចដាវិឌ (២ សាំយ៉ូអែល ៧:១៦;១ របាក្សត្រ ១៧: ១១-១៤)។ សេចក្តីសន្យានេះបានសម្រេចនៅក្នុងព្រះយេស៊ូវដែលទ្រង់បានទទួល “ព្រះពរដ៏ពិតប្រាកដ និងបរិសុទ្ធរបស់ដាវីឌ” ។ ដើម្បីឲ្យបានសោយរាជ្យជារៀងរហូត ទ្រង់ត្រូវតែមានព្រះជន្មរស់នៅជារៀង រហូតដែរ ហើយនេះជាហេតុផលដែលថាព្រះគ្រីស្ទនឹងមិនសុគតជារៀងរហូតទេ ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រោសឲ្យរស់ ពីសុគតឡើងវិញឲ្យបានសោយរាជ្យជារៀងរហូត។ បទគម្ពីរនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាចាស់បន្ទាប់ទៀតគឺ ទំនុកដំកើង ១៦:១០ គឺជាការដកស្រង់នៅក្នុងការបញ្ជាក់ពីការនេះ។
ហេតុដូច្នេះបានជាទ្រង់មានបន្ទូលក្នុងបទ១ទៀតថា «ទ្រង់មិនទុកឲ្យអ្នកបរិសុទ្ធនៃទ្រង់ ឃើញសេចក្ដីពុករលួយឡើយ»
១៣:៣៥ ព្រះនឹងមិនទុកឲ្យព្រះរាជបុត្រាព្រះអង្គ (អ្នក “បរិសុទ្ធនៃទ្រង់”) ឃើញសេចក្តីពុករលួយ នៅក្នុងផ្នូរនោះឡើយ។ តែព្រះអង្គបានប្រោសទ្រង់ឲ្យមានព្រះជន្មឡើងវិញនៅថ្ងៃទីបី។
រីឯហ្លួងដាវីឌ កាលទ្រង់បានធ្វើការងារចំពោះមនុស្សជំនាន់ទ្រង់ តាមព្រះហឫទ័យព្រះ រួចស្រេចហើយ នោះក៏ផ្ទំលក់ទៅ ហើយបានប្រមូលទៅមូលនឹងពួកឰយុកោទ្រង់ ក៏ឃើញសេចក្ដីពុករលួយដែរ តែព្រះអង្គនោះ ដែលព្រះបានប្រោសឲ្យរស់ឡើងវិញ ទ្រង់មិនបានឃើញសេចក្ដីពុករលួយឡើយ
១៣:៣៦-៣៧ លោកប៉ុលបានបញ្ជាក់ចំនុចដូចគ្នាដែលមានចែងនៅក្នុងទំនុកដំកើង ១៦:១០ ដូចដែល លោកពេត្រុសបានធ្វើនៅក្នុងថ្ងៃបុណ្យទី៥០ (២:២២-៣២)។ ស្តេចដាវីឌមិនមែនប្រកាសពីសេចក្តីទំនាយ អំពីព្រះអង្គទ្រង់ផ្ទាល់ទេ ប៉ុន្តែគឺអំពីការរស់ពីសុគតឡើងវិញរបស់គ្រីស្ទវិញ។ ស្តេចដាវីឌមិនអាចប្រកាស អំពីខ្លួនលោកនៅក្នុងទំនុកដំកើងនេះបានទេ ដោយព្រោះតែទ្រង់សុគត ក៏ត្រូវបានកប់ ហើយរូបកាយ របស់ទ្រង់ក៏បានផុយរលួយទៅដែរ។ ប៉ុន្តែព្រះយេស៊ូវគឺជា “អ្នកបរិសុទ្ធ” របស់ព្រះ ដែលព្រះកាយព្រះអង្គ មិនបានឃើញសេចក្តីពុករលួយទេ ដោយព្រោះតែព្រះអង្គត្រូវបានប្រោសឲ្យរស់ពីសុគតឡើងវិញ។ ព្រះអង្គពិតជាបានទទួលនូវសេចក្តីសន្យាដ៏ពិតត្រង់និងបរិសុទ្ធដែលបានតាំងឡើងជាមួយដាវីឌមែន។ ព្រះអង្គគឺជាព្រះរាជបុត្រានៃព្រះដែលសោយរាជ្យអស់កល្បជានិច្ច!
ដូច្នេះ អ្នករាល់គ្នា ជាបងប្អូនអើយ សូមជ្រាបថា ដែលមានសេចក្ដីប្រោសឲ្យរួចពីបាប បានប្រកាសប្រាប់ដល់អ្នករាល់គ្នា នោះគឺដោយសារព្រះអង្គនោះឯង
១៣:៣៨ ដោយសារតែអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលព្រះយេស៊ូវគឺជា និងអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលទ្រង់បានធ្វើសម្រាប់ យើងទាំងអស់គ្នា ការអត់ទោសបាបពេលនេះបានប្រទានមកដល់យើងទាំងអស់គ្នានៅក្នុងទ្រង់។ ការអត់ទោសដែលព្រះប្រទានឲ្យដោយសារព្រះយេស៊ូវគឺពេញខ្នាតនិងការអត់ទោសដ៏ល្អឥតខ្ចោះ ដែលមានន័យថាព្រះយេស៊ូវបានដកគ្រប់យ៉ាងដែលញែកមនុស្សបាបចេញពីព្រះជាម្ចាស់។
ហេតុផលដែលព្រះជាម្ចាស់អាចអត់ទោសដោយឥតគិតថ្លៃ ហើយបានពេញខ្នាត ដល់មនុស្សមានបាបម្នាក់ ដែលបានធ្វើការប្រែចិត្ត នោះគឺដោយព្រោះតែព្រះយេស៊ូវបានបង់ថ្លៃលោះសម្រាប់អំពើបាបគ្រប់យ៉ាងរបស់ យើងរាល់គ្នារួចហើយ។ ព្រះអង្គបានលុបចោលអស់ទាំងបំណុលបាបរបស់យើងនៅលើឈើឆ្កាង (កូឡូស ១:១៣-១៤,២:១៣-១៤)។ ព្រះបានសម្រេចការអត់ទោសដោយការផ្ទេរយកអំពើបាបរបស់យើងទៅលើ ព្រះគ្រីស្ទនៅលើឈើឆ្កាងហើយបានជំនុំជំរះអំពើបាបនៅលើឈើឆ្កាងនោះផង។ នៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់ ទទួលយកព្រះគ្រីស្ទជាព្រះអង្គសង្រ្គោះរបស់គាត់ គាត់នឹងទទួលបានការអត់ទោសដោយការដែលបានផ្ទេរ នោះ។
មួយទៀត ដោយសារទ្រង់ អស់អ្នកណាដែលជឿ បានរាប់ជាសុចរិត រួចពីគ្រប់ការទាំងអស់ ដែលពុំអាចនឹងបានរាប់ជាសុចរិត ដោយសារក្រិត្យវិន័យលោកម៉ូសេបានឡើយ
១៣:៣៩ ព្រះយេស៊ូបានសម្រេចការអត់ទោសរបស់យើង និងការរាប់ជាសុចរិតរបស់យើងផងដែរ។ ការអត់ទោសគឺជាការដែលបានដកយកអំពើបាបរបស់យើងចេញ ការដែលរាប់ជាសុចរិតគឺជា ដែលព្រះអង្គបានប្រទាននូវសេចក្តីសុចរិតរបស់ព្រះអង្គដល់យើងទាំងអស់គ្នា។ ព្រះយេស៊ូវដែលគ្មានបាប ណាសោះ ប៉ុន្តែព្រះអង្គបានទទួលយកអំពើបាបរបស់យើងដាក់លើព្រះអង្គទ្រង់។ យើងទាំងអស់គ្នា ដែលគ្មានសេចក្តីសុចរិត ប៉ុន្តែព្រះយេស៊ូវបានដាក់សេចក្តីសុចរិតរបស់ព្រះអង្គលើយើងទាំងអស់គ្នា។
ព្រះជាម្ចាស់អាចនឹងរាប់យើងឲ្យបានសុចរិត ដោយព្រោះតែការសុគតរបស់ព្រះយេស៊ូវនៅលើឈើឆ្កាង ជំនួសយើងទាំងអស់គ្នា ដែលយើងបានទទួលដោយសារសេចក្តីជំនឿ។ សេចក្តីជំនឿនៅលើព្រះគ្រីស្ទគឺជា ការទទួលដោយពេញលេញនូវ អ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលព្រះអង្គជា ហើយអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលព្រះអង្គបានធ្វើសម្រាប់ យើងទាំងអស់គ្នា។
ការរាប់ជាសុចរិតមិនមែនជាអ្វីដែលយើងអាចទទួលបានដូចជាកម្រៃឬបានសម្រេចដោយសារកិច្ចការដែលយើងបានធ្វើនោះឡើយ។ ដោយព្រោះតែអំពើបាបរបស់យើងទាំងអស់គ្នា គ្មានការណាមួយ ដែលយើង មានសមត្ថភាពនៅក្នុងការសម្រេចបានដោយការខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងទាំងអស់គ្នានោះឡើយ។ គ្មានការរាប់ជាសុចរិតសម្រាប់អ្នកណាម្នាក់តាមក្រិត្យវិន័យនោះឡើយ ដោយព្រោះតែយើងទាំងអស់គ្នា បានល្មើសនឹងក្រិត្យវិន័យ ហើយក្រិត្យវិន័យកាត់ទោសដល់អ្នកដែលល្មើស និងក្រិត្យវិន័យដែរ។ យ៉ាងណាម៉ិញ ដោយសារព្រះយេស៊ូវ ការដែលបានការរាប់ជាសុចរិតមានស ម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដែលជឿហើយទុកចិត្តលើព្រះអង្គ។
ដូច្នេះ ត្រូវប្រយ័ត ក្រែងអ្នករាល់គ្នាកើតមានសេចក្ដី ដែលពួកហោរាបានទាយទុកថា «នែ អស់អ្នកដែលមើលងាយអើយ ចូរភាំងឆ្ងល់ ហើយវិនាសទៅចុះ ដ្បិតអញធ្វើការ១នៅជំនាន់ឯងរាល់គ្នា គឺជាការដែលឯងរាល់គ្នាមិនព្រមជឿឡើយ ទោះបើមានគេប្រាប់មកឯងរាល់គ្នាក៏ដោយ»។
១៣:៤០-៤១ លោកប៉ុលបញ្ចប់សេចក្តីប្រកាសរបស់គាត់ជាមួយនឹងការដាស់តឿនចំពោះការដែល បដិសេធមិនព្រមទទួលកិច្ចការរបស់ព្រះ ដែលទ្រង់ប្រទានឲ្យមានការអត់ទោសសម្រាប់អំពើបាប និងការរាប់ជាសុចរិតដោយសារព្រះយេស៊ូវ។
លោកប៉ុលបានដកស្រង់ចេញពី ហាបាគុក ១:៥ ដែលបានលើកឡើងពីការដែលមិនបានទទួលស្គាល់ កិច្ចការដែលព្រះជាម្ចាស់ទ្រង់កំពុងធ្វើ។ នៅក្នុងជំនាន់របស់ហោរាហាបាគុក សេចក្តីទំនាយគឺសំដៅទៅកាន់ ភាពបរាជ័យរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងការទទួលស្គាល់ថាការដែលត្រួតត្រារបស់សាសន៍ខាលដេសថាជាការដាក់ទោសរបស់ព្រះជាម្ចាស់។ លោកប៉ុលបានធ្វើការដកស្រង់ដើម្បីដាស់តឿនដល់ពួកអ្នក ដែលស្តាប់ របស់គាត់ទាំងប៉ុន្មាន ថាពួកគេមិនត្រូវប្រព្រឹត្តិកំហុសដូចគ្នាដោយការបដិសេធមិនព្រមទទួល អ្វីដែលព្រះបានធ្វើនៅក្នុងជំនាន់របស់ពួកគេនោះឡើយ។ ព្រះបានចាត់ព្រះយេស៊ូវឲ្យមកឯពួកគេ ឲ្យបានធ្វើជា ព្រះអង្គសង្រ្គោះ។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសពីសេចក្តីសង្រ្គោះគឺសម្រាប់ពួកគេ ហើយពួកគេត្រូវតែឆ្លើយតបដោយសេចក្តីជំនឿ។
កាលពួកសាសន៍យូដា បានចេញពីសាលាប្រជុំទៅហើយ នោះពួកសាសន៍ដទៃ ក៏សូមឲ្យប៉ុលអធិប្បាយ តាមសេចក្ដីទាំងនោះ នៅថ្ងៃឈប់សំរាកមួយក្រោយទៀត កាលពួកអ្នកប្រជុំនោះបានបែកចេញពីគ្នាទៅ នោះមានពួកសាសន៍យូដា នឹងពួកចូលសាសន៍ជាច្រើនដែលមកថ្វាយបង្គំ គេដើរតាមប៉ុល នឹងបាណាបាស ដែលទូន្មានឲ្យគេកាន់ខ្ជាប់ក្នុងព្រះគុណនៃព្រះ។
១៣:៤២ កំពុងដែលលោកប៉ុលនិងបាណាបាសចាកចេញពីសាលាប្រជុំ មនុស្សជាច្រើនបានចាប់អារម្មណ៍ នឹងសេចក្តីដែលលោកប៉ុលបានប្រកាស។ ដូច្នេះហើយ ពួកគេបានសូមឲ្យគាត់ប្រកាសពីសេចក្តីនេះ ម្តងទៀតនៅក្នុងថ្ងៃឈប់សំរាកពេលក្រោយទៀត។
១៣:៤៣ មានមនុស្សជាច្រើនបានទៅជាមួយនឹងប៉ុល និងបាណាបាសទៅកន្លែងដែលពួកគាត់កំពុងស្នាក់ នៅដោយព្រោះតែពួកគេចង់ទទួលបានការបង្រៀនបន្ថែមអំពីព្រះយេស៊ូវជាព្រះអង្គសង្រ្គោះ។
ដល់ថ្ងៃឈប់សំរាកក្រោយ នោះពួកអ្នកក្រុងស្ទើរតែទាំងអស់ ក៏មកប្រជុំគ្នា ដើម្បីនឹងស្តាប់ព្រះបន្ទូល
១៣:៤៤ នៅក្នុងអាទិត្យនោះ មនុស្សដែលបានស្តាប់ឮសេចក្តីបង្រៀនរបស់លោកប៉ុលបានប្រកាស ដំណឹងទៅពាសពេញទីក្រុងដើម្បីឲ្យដល់ថ្ងៃឈប់សំរាកក្រោយមានហ្វូងមនុស្សសាសន៍ជាច្រើនដែលបានមកប្រជុំគ្នានៅក្នុងសាលាប្រជុំ។ ពេលនោះមានហ្វូងមនុស្សយ៉ាងធំបំផុតដែលធ្លាប់បានប្រជុំគ្នា នៅសាលាប្រជុំនោះ។
តែកាលពួកសាសន៍យូដាបានឃើញមនុស្សទាំងហ្វូងដូច្នេះ នោះកើតមានចិត្តពេញដោយសេចក្ដីច្រណែន ហើយក៏ឆ្លើយទទឹងទាស់នឹងសេចក្ដី ដែលប៉ុលអធិប្បាយនោះ ទាំងជំនះ ហើយប្រមាថផង
១៣:៤៥ ពួកសាសន៍យូដាបានច្រណែនជាមួយនឹងប៉ុលនៅពេលដែលគេបានឃើញមានហ្វូងមនុស្ស សាសន៍ដទៃជាច្រើនមកស្តាប់គាត់បង្រៀន។ ដូច្នេះហើយបានទាស់ទទឹងនឹងសេចក្តីបង្រៀនរបស់គាត់ ហើយបានប្រមាថគាត់។
ប៉ុន្តែប៉ុល នឹងបាណាបាសនិយាយដោយក្លាហានថា មុខគួរឲ្យយើងខ្ញុំថ្លែងប្រាប់ព្រះបន្ទូល ដល់អ្នករាល់គ្នាជាមុនដំបូង ប៉ុន្តែ ដោយព្រោះអ្នករាល់គ្នាបោះបង់ចោលព្រះបន្ទូលនោះ ហើយជំនុំជំរះកាត់ទោសដល់ខ្លួនឯងថា មិនគួរនឹងទទួលបានជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ចនោះទេ ហេតុដូច្នេះបានជាយើងខ្ញុំបែរទៅឯពួកសាសន៍ដទៃវិញ
១៣:៤៦ នៅក្នុងទីក្រុងទាំងប៉ុន្មានដែលប៉ុលបានទៅ ក្នុងការធ្វើដំណើរបំពេញបេសកកម្មរបស់គាត់ គាត់បានចាប់ផ្តើមដោយការប្រកាសដំណឹងល្អនៅក្នុងសាលាប្រជុំដល់ពួកសាសន៍យូដាជាមុនដំបូង (១៤:១, ១៨:៤-៦, ១៨:១៩, ១៩:៨-៩; ២៨:២៨)។ គាត់បានធ្វើការនេះដោយព្រោះតែពួកគេជាប្រជា រាស្រ្តដែលព្រះបានតាំងសេចក្ដីសញ្ញាជាមួយ (រ៉ូម ១:១៦, ៩:១-៥, ១០:១-៣)។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើ ពួកសាសន៍យូដាបានបដិសេធសេចក្តីនោះហើយប៉ុលនិងបាណាបាសចាកចេញពីសាលាប្រជុំ ហើយបែរទៅពួកសាសន៍ដទៃវិញ ហើយបានសម្លឹងរកមើលទីកន្លែងផ្សេងទៀត ដែលពួកគាត់អាច ប្រកាសប្រាប់បាន។
ពួកសាសន៍យូដាទាំងនេះនៅក្នុងក្រុងអាន់ទីយ៉ូកស្រុកពីស៊ីដាបានបដិសេធព្រះបន្ទូលព្រះ។ លោកប៉ុល បាននិយាយថា ពួកគេបាន “បោះបង់ចោលព្រះបន្ទូល” (ἀπωθεῖσθε)។ ការនេះគឺសំដៅលើការរុញ ច្រានអ្វីមួយដោយកម្លាំងឲ្យចេញឆ្ងាយ។ ដោយការដែលបដិសេធដំណឹងល្អ ពួកគេបានជំនុំជំរះខ្លួនគេថា មិនគួរនឹងទទួលបានជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច ដោយព្រោះតែដំណឹងល្អគឺជាការត្រាស់ហៅឲ្យបានចូល ទៅក្នុងជីវិតអស់កល្បជានិច្ច។
ដ្បិតព្រះអម្ចាស់ ទ្រង់បានបង្គាប់មកយើងខ្ញុំដូច្នេះថា «អញបានតាំងឯងសំរាប់ជាពន្លឺដល់សាសន៍ដទៃ ដើម្បីឲ្យឯងបានសំរាប់ជាសេចក្ដីសង្គ្រោះដល់ចុងផែនដីបំផុត»។
១៣:៤៧ ព្រះជាម្ចាស់ទ្រង់មិនមែនមានគម្រោងឲ្យសេចក្តីសង្រ្គោះគឺសម្រាប់តែសាសន៍យូដាតែ ប៉ុណ្ណោះទេ (អេសាយ ៤២:១, ៤២:៦; ៤៩:៦)។ ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះបានគ្រោងថា សេចក្តីសង្រ្គោះគឺ សម្រាប់មនុស្សនៅក្នុងគ្រប់ជាតិសាសន៍ទាំងអស់។ លោកប៉ុលបានដកស្រង់ចេញពី អេសាយ ៤៩:៦។ ហោរាអេសាយប្រកាសអំពីអ្នកបម្រើនៃព្រះជាម្ចាស់ ដែលមានភារៈកិច្ចធ្វើជា “ជាពន្លឺដល់សាសន៍ដទៃ” ដែលនឹងជា “សេចក្ដីសង្គ្រោះដល់ចុងផែនដីបំផុត”។ លោកលូកាបានកត់ត្រាថាសេចក្តីទំនាយនេះគឺ អំពីព្រះយេស៊ូវនៅក្នុង លូកា ២:៣២។
ព្រះយេស៊ូវបាននាំសេចក្តីសង្រ្គោះមកដល់ពិភពលោកហើយព្រះអង្គបានបង្គាប់ដល់សាវ័ករបស់ព្រះអង្គឲ្យបានប្រកាសពីដំណឹងល្អ “ដល់ចុងបំផុងផែនដី” (១:៨)។ លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះយេស៊ូវបានមានបន្ទូល ថាលោកប៉ុលគឺជា “ជាប្រដាប់រើសតាំងដល់ខ្ញុំ សំរាប់នឹងប្រកាសឈ្មោះខ្ញុំ ដល់ពួកសាសន៍ដទៃ និងពួកស្តេច ហើយនិងពួកកូនចៅសាសន៍អ៊ីស្រាអែលផង “ (៩:១៥)។ នេះជាមូលហេតុដែល លោកប៉ុល និងបាណាបាសបានដឹងថាដំណឹងល្អក៏សម្រាប់សាសន៍ដទៃដូចជាសម្រាប់សាសន៍យូដាដែរ។ ដូច្នេះហើយ បេសកកម្មរបស់លោកប៉ុលនៅក្នុងចំណោមសាសន៍ដទៃគឺដោយព្រោះតែគាត់ត្រូវបានត្រាស់ហៅ ហើយត្រូវបានបង្គាប់ដោយព្រះយេស៊ូវផ្ទាល់។
កាលពួកសាសន៍ដទៃបានឮដូច្នេះ នោះគេមានសេចក្ដីអំណរ ហើយក៏សរសើរព្រះបន្ទូលនៃព្រះអម្ចាស់ ចំណែកអស់អ្នកដែលត្រូវបានជីវិតអស់កល្បជានិច្ច នោះក៏បានជឿ
១៣:៤៨ នៅពេលដែលពួកសាសន៍ដទៃបានឮថាព្រះយេស៊ូវនាំមកនូវសេចក្តីសង្រ្គោះដល់ពួកគេ ពួកគេបានឆ្លើយតបដោយសេចក្តីអំណរ! ពួកគេរីករាយដោយព្រោះតែព្រះបានប្រទានការអត់ទោសបាប ដល់ពួកគេ ប្រទានឲ្យមានសេចក្តីសុចរិត ហើយនឹងជីវិតអស់កល្បជានិច្ច! គ្រាដែលពួកសាសន៍ដទៃ ទទួលជឿលើដំណឹងល្អ ផែនការណ៏របស់ព្រះចំពោះសេចក្តីសង្រ្គោះសម្រាប់ពិភពលោកកំពុងត្រូវបាន សម្រេច។
សូមកត់សម្គាល់ថា អស់អ្នកដែលព្រះបានត្រូវបានតម្រូវឲ្យទទួលជីវិតអស់កល្បជានិច្ច បានជឿ។ ការដែលបានតម្រូវឲ្យបានទទួលជីវិតអស់កល្បជានិច្ចបានកើតឡើងជាមុន ហើយការនេះបានបណ្តាល ឲ្យគាត់ទទួលជឿ។ ព្រះបានជ្រើសរើសដល់អស់អ្នកណាដែលនឹងចូលមកដើម្បីឲ្យ បានជីវិតអស់កល្បជានិច្ច (យ៉ូហាន ៦:៦៥; អេភេសូ ១:៤; កូឡូស ៣:១២; ២ ថែស្សាឡូនិច ២:១៣) ហើយប្រទានឲ្យពួកគេមាន សេចក្តីជំនឿដែលជាអំណោយទានរបស់ព្រះអង្គ (អេភេសូ ២:៨-៩)។
ឯព្រះបន្ទូលនៃព្រះអម្ចាស់ បានផ្សាយសុសសាយទួទៅពេញក្នុងស្រុកនោះ
១៣:៤៩ សូមចំណាំពីអ្វីដែលលោកលូកាបានបញ្ជាក់ត្រង់ចំនុចថា “ឯព្រះបន្ទូលនៃព្រះអម្ចាស់” នៅក្នុង បទគម្ពីរនេះ។ អ្នកស្រុកទាំងមូលបានមកប្រជុំគ្នាដើម្បីឲ្យបានស្តាប់ឮព្រះបន្ទូលនៃព្រះអម្ចាស់ (ខ៤៤)។ លោកប៉ុលនិងបាណាបាសបានប្រកាសពីព្រះបន្ទូលព្រះដល់ពួកគេ (ខ៤៦)។ ពួកសាសន៍ដទៃ បានសរសើរដំកើងដល់ព្រះបន្ទូលនៃព្រះអម្ចាស់ (ខ៤៨) ហើយព្រះបន្ទូល នៃព្រះអម្ចាស់បានផ្សាយសាយ ភាយទាំងស្រុកនោះ (ខ៤៩)។ ការនេះបង្ហាញថាព្រះជាម្ចាស់ទ្រង់បានសម្រេចព្រះហឫទ័យព្រះអង្គ ដោយព្រះបន្ទូលទ្រង់ (អេសាយ ៥៥:៨-១១)។
តែពួកសាសន៍យូដាគេញុះញង់ពួកស្ត្រីអ្នកមុខអ្នកការ ដែលមកថ្វាយបង្គំ នឹងពួកអ្នកធំនៅក្នុងទីក្រុងនោះ បណ្តាលឲ្យមានសេចក្ដីបៀតបៀន ដល់ប៉ុល នឹងបាណាបាស ក៏ដេញអ្នកទាំង២នោះចេញពីស្រុកគេទៅ
១៣:៥០ ការបៀតបៀននេះបង្ហាញថាការប្រកាសដំណឹងល្អរបស់លោកប៉ុលនិងបាណាបាសទទួល បានជោគជ័យ។ ហេតុផលដែលពួកសាសន៍យូដាទាស់ជាមួយនឹងពួកបេសកជនដោយព្រោះតែ មានពួកសាសន៍ដទៃជាច្រើនបានប្រែក្លាយជាអ្នកដែលមានជំនឿលើព្រះយេស៊ូវ (ខ៤៨)។
ដូច្នេះ អ្នកទាំង២ក៏រលាស់ធូលីដី ពីជើងចេញទាស់នឹងគេ រួចចេញទៅឯក្រុងអ៊ីកូនាម
១៣:៥១ វាគឺជាទំនៀមទម្លាប់របស់របស់សាសន៍យូដានៅក្នុងការរលាស់ធូលីដីចេញពីជើងរបស់ពួកគេ នៅពេលដែលពួកគេចាកចេញពីស្រុករបស់ពួកសាសន៍ដទៃហើយវិលត្រឡប់ទៅស្រុករបស់ពួកគេវិញ។ ជានិមិត្តសញ្ញាដែលថាពួកគេលៀងសំអាតខ្លួនពួកគេពីភាពមិនបរិសុទ្ធនៃពួកមនុស្សមានបា បដែលមិនបានថ្វាយបង្គំព្រះ។ ពេលនេះដោយការស្តាប់បង្គាប់តាមសេចក្តីបង្រៀនរបស់ព្រះយេស៊ូវ (លូកា ៩:៥, ១០:១១) លោកប៉ុលនិងបាណាបាសធ្វើកិច្ចការនេះដើម្បីបង្ហាញដល់ពួកសាសន៍យូដាទាំងនេះ ដែលបានបដិសេធមិនព្រមស្តាប់តាមដំណឹងល្អ ហើយបានបៀតបៀនដល់ពួកបេសកជន ថាពួកគេមិនមែនជាផ្នែកមួយជាមួយនឹង ប្រជារាស្រ្តរបស់ព្រះជាម្ចាស់នោះឡើយ ប៉ុន្តែគឺប្រៀបវបានដូចជាពួកអ្នកមិនជឿទៅវិញទេ។
ឯពួកសិស្ស គេមានចិត្តពេញដោយសេចក្ដីអំណរ ហើយនឹងព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ។
១៣:៥២ ដោយមិនខ្វល់ពីការបៀតបៀន លោកប៉ុលនឹងបាណាបាសនៅតែមានអំណរជានិច្ច។ ការដែល “ពេញដោយសេចក្តីអំណរ” ហើយពេញដោយ “ព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ” ចូលរួមជាមួយគ្នានោះ ដោយសារសេចក្តីអំណរគឺជាផលផ្លែនៃព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ។
